از دیرباز طنز یکی از موثرترین ابزار موجود جهت بیان حقایقی بوده است که هنرمند از بیان بی واسطه ی آن بنابر هر دلیلی معذور بوده است . مراجع ، طنز را سخنی می دانند که مخاطب را پس از خنداندن به فکر وا می دارد . و یا به بیانی ساده تر ، طنز همان اندیشه ای است که گاه در لابلای رکیک ترین شوخی ها نهفته است . هزل یکی از شاخه های مرتبط به طنز است که در لغت به معنای مزاح‌کردن ، شوخی ، سخن‌بیهوده ، سخن‌غیرجدی و در کلام اهل ادب به تمسخر هر آنچه هست بوسیله رکیک ترین واژه ها اطلاق می گردد .
ز کو. برون کشم این کی . و در ک . اندازم
کــه گـفـته اند نـکـویـی کــن و در آب انداز .
وقتی سخن از " رکیک ترین " به میان می آوریم دوستان باید به خاطر داشته باشند که منظور از این کلام ، تنها اشاره شاعر به اعضاء و اندام ممنوعه و گاها مناسبات جنسی نمی باشد . بلکه این مضمون ، تمام ابعاد هزل را دربرمی گیرد . هجو و هزل در ادبیات کلاسیک و حتی معاصر ما غالبا جنبه شوخی بین شاعران و دوستان و نزدیکان آنان و یا جنبه تعرض از طرف شاعر به مخلفان او داشته است . اگر چه برخی از شاعران به حدی در هجو و هزل مبالغه کرده و به آن توجه داشته اند که در همه دوره های اول بعد به لقب شاعران هجو گوی بد زبان شناخته شده اند . مانند سوزنی، حکیم جلال، کوشککی، روحی، ولوالجی، انوری و نظائر آنان . خلاصة کلام آنکه وضع اجتماعی نابهنجار ایران در قرون گذشته و معاصر وسیله موثر در ترویج هجو و هزل بیان شاعران شده بود . سخن را کمی ساده تر می کنیم . هزل در ادبیات معاصر ما اگر چه به علت خطوط قرمز اجتماعی و محدودیت های دینی در انزوا به سر می برده است ولی باری به هرجهت کمتر شاعری را می توان یافت که لااقل چند بیتی به رسم طبع آزمایی در این وادیه قلم نزده باشد . هزل یکی از برنده ترین ابزار گوشمالی مسند نشینان ستم و آیینه تمام رخ تلخ ترین حقایق است . گاهی چون تیری از چله شوخی های عامیانه رها می شود و گاهی نیز بی محابا مثلا بر سینه ممنوعه ها فرو می نشیند .
درباره این سایت